ม.แม่โจ้-ชุมพร จัดโครงการยกระดับฝีมือการผลิตสบู่สมุนไพร เชื่อมการท่องเที่ยวกับผลิตภัณฑ์ชุมชนบ้านทรัพย์ทวี

เมื่อพูดถึงภูมิปัญญาด้าน ‘ยารักษาโรค’ ก็ต้องนับว่าประเทศไทยเราคือประเทศที่อุดมไปด้วยสูตรยาขนานต่างๆ มากมายที่มากจากพืช หรือที่เรียกกันว่า ‘สมุนไพร’ นั่นเอง ในยุคสมัยปัจจุบันสมุนไพรไม่ได้เป็นแค่ยารักษาโรคเท่านั้น แต่มันได้ถูกแปรรูปเพื่อมาสอดแทรกอยู่ในชีวิตประจำวันของคนสมัยนี้ ยกตัวอย่างเช่น แชมพูสมุนไพร สบู่สมุนไพร หรือน้ำหอมกลิ่นต่างๆ เป็นต้น ทำให้กลุ่มผู้ผลิตสมุนไพรแบบดั้งเดิมยังสามารถสร้างรายได้จากการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่สร้างสรรค์

ในจังหวัดชุมพร มีแหล่งผลิตสบู่สมุนไพรแห่งหนึ่งที่ทำกันมาอย่างยาวนาน นั่นคือชุมชนบ้านทรัพย์ทวี อำเภอละแม จังหวัดชุมพร ความพิเศษของชุมชนนี้คือเป็นชุมชนที่ตั้งอยู่บนภูเขาสูงในพื้นที่ที่ยังมีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติจึงเหมาะแก่การปลูกพืชสมุนไพร ทว่าความพิเศษนี้ก็เป็นอุปสรรคด้วยในเวลาเดียว เนื่องจากการที่ชุมชนตั้งอยู่ในพื้นที่ห่างไกลและยากต่อการเดินทาง ทำให้การขนส่งหรือจัดจำหน่ายสินค้าของชุมชนเป็นไปอย่างยากลำบาก นอกจากนี้อุปสรรคที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือคุณภาพของสบู่สมุนไพรที่ทำโดยชุมชนยังไม่ได้มาตรฐาน ทำให้ยังตีตลาดไม่สำเร็จ

มหาวิทยาลัยแม่โจ้ วิทยาเขตชุมพรเป็นสถาบันทางการศึกษาที่ใกล้ชิดกับชุมชน ได้เล็งเห็นถึงศักยภาพด้านทรัพยากรในพื้นที่ รวมถึงประสบการณ์ในการพัฒนาสินค้าจากสมุนไพรมาก่อน ตลอดจนปัญหาที่เกิดขึ้นจึงพยายามหาแนวทางในการพัฒนาโดยการจัดทำโครงการ ‘พัฒนาศักยภาพการทำสบู่สมุนไพรน้ำผึ้งเพื่อสร้างรายได้เพิ่มแก่เกษตรกรในพื้นที่ทุรกันดาร’ ขึ้น เพื่อเป็นแหล่งฝึกฝนพัฒนาทักษะด้านการผลิต ขนส่ง และจัดจำหน่ายสบู่สมุนไพรให้กับประชากรในชุมชน

กลุ่มเป้าหมายของโครงการคือ1.เกษตรกรในชุมชน 2.ผู้เลี้ยงผึ้งโพรง และ3.ผู้ปลูกสมุนไพร โดยใช้เกณฑ์ด้านรายได้ครัวเรือนเป็นเกณฑ์ในการคัดเลือกกลุ่มคนที่ด้อยโอกาสจริงๆ เข้ามาฝึกอบรมในโครงการ เช่น แรงงานนอกระบบ ผู้ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ และผู้สูงอายุ รวมทั้งสิ้นจำนวน 100 คน

เมื่อได้สมาชิกมาแล้ว ทางมหาวิทยาลัยจะสนับสนุนด้านบุคคลากรและองค์ความรู้ โดยการจัดฝึกอบรมกลุ่มเป้าหมายทั้ง 100คนนี้ตั้งแต่ระดับต้นน้ำ กลางน้ำ จนถึงปลายน้ำ กล่าวคือจะมีการฝึกฝนเพื่อยกระดับทักษะในการผลิตให้ได้คุณภาพมาตรฐาน ปรับปรุงการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากเดิมให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น และจะมีการพากลุ่มสมาชิกไปศึกษาดูงานในชุมชนอื่นเพื่อเรียนรู้จากผู้ที่มีประสบการณ์ และท้ายที่สุด ทางโครงการจะช่วยสนับสนุนให้เกิดการรวมกลุ่มของผู้ผลิตสบู่สมุนไพร เพื่อให้เกิดความเข้มแข็งในการพัฒนาและจัดจำหน่ายสินค้า

นอกจากมุมด้านการผลิตสบู่แล้ว โครงการพัฒนาศักยภาพฯ ยังมองไปถึงการเชื่อมโยงผลิตภัณฑ์ของชุมชนกับการท่องเที่ยวในพื้นที่ด้วย เนื่องจากตัวชุมชนทรัพย์ทวีเองมีต้นทุนเป็นสถานที่ท่องเที่ยวธรรมชาติที่น่าสนใจอยู่แล้วอย่างน้ำตกจำปูน ซึ่งหากมีการผลักดันให้กิจกรรมทั้งสองส่วนนี้เชื่อมกันได้ ก็อาจจะสามารถสร้างอาชีพให้กับคนในชุมชนได้มากขึ้น เช่น การเปิดเป็นแหล่งเรียนรู้สมุนไพร การตั้งร้านขายสินค้าจากชุมชนแหล่งท่องเที่ยว หรือ แม้แต่การทำอาชีพไกด์ที่ให้ความรู้แก่ผู้มาเยือน

โครงการนี้จึงนับว่าเป็นก้าวที่น่าสนใจในการเปิดความเป็นไปได้ทางเศรษฐกิจให้กับชุมชน รวมถึงช่วยยกระดับองค์ความรู้ในการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่มีคุณภาพได้มาตรฐานตลาดสากลให้กับแรงงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งแน่นอนว่าเมื่อสินค้าของชุมชนมีคุณภาพที่ดีขึ้น ตลาดซื้อขายผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรก็ย่อมจะให้ความสนใจมากขึ้นตามไปด้วย