“รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี” หรือ Princess Maha Chakri Award (PMCA) จัดขึ้นครั้งแรกในปี 2558 เพื่อเทิดพระเกียรติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 60 พรรษา ในฐานะ “เจ้าฟ้านักการศึกษา”
ตลอดระยะเวลา 1 ทศวรรษที่ผ่านมา รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรีจัดขึ้นทุก 2 ปี รวมแล้ว 5 ครั้ง เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติ ครูผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงในชีวิตศิษย์ จาก 11 ประเทศในอาเซียน และติมอร์-เลสเต โดยเฉพาะครูที่อุทิศตนเพื่อช่วยเหลือ เด็กและเยาวชนผู้ขาดโอกาส ให้มีชีวิตและอนาคตที่ดีขึ้น ผู้ได้รับการคัดเลือกจะได้เข้ารับพระราชทานรางวัลจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ณ ประเทศไทย
ในปี 2568 รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรีจัดขึ้นเป็นครั้งที่ 6 โดยมีครูผู้สร้างความเปลี่ยนแปลงชีวิตศิษย์จาก 14 ประเทศ เข้าร่วมพิธีพระราชทานรางวัล ซึ่งรวมถึง บังกลาเทศ ภูฏาน และมองโกเลียที่เข้าร่วมเป็นปีแรกด้วย แต่ละประเทศได้คัดเลือกครูที่ดีที่สุดเพียงหนึ่งท่านเพื่อรับรางวัลอันทรงเกียรตินี้ ซึ่งประกอบด้วย เหรียญรางวัล ประกาศนียบัตร โล่ เข็มเชิดชูเกียรติทองคำ และเงินรางวัลมูลค่า 10,000 เหรียญสหรัฐ
การมอบรางวัลครั้งนี้เกิดขึ้นจากความร่วมมือของ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี, สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา, กระทรวงศึกษาธิการจาก 14 ประเทศ, กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.), กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงการต่างประเทศ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอีกมากมาย
ในปีนี้ กสศ. ขอเชิญทุกท่านร่วมทำความรู้จักกับครูผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงที่มีเรื่องราวน่าสนใจ ซึ่งได้รับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี ครั้งที่ 6 ประจำปี 2568 ในวันที่ 15 ตุลาคม 2568 ณ ศูนย์การประชุมอิมแพ็ค ฟอรั่ม เมืองทองธานี ซึ่งมีรายชื่อครูผู้ได้รับรางวัลทั้งสิ้น 14 ท่าน ดังต่อไปนี้
- ครูโมฮัมหมัด ชาฟิอุล อิสลา (Mr. Mohammad Shafiul Islam) : สาธารณรัฐประชาชนบังกลาเทศ
- ครูชิมี เดมา (Ms. Chimi Dema) : ราชอาณาจักรภูฏาน
- ครูชาริฟะฮ์ บินติ ฮาจี โมห์ด ชาห์ลัน (Mrs. Shahrifah binti Haji Mohd Shahlan) : เนการาบรูไนดารุสซาลาม
- ครูเมียะ โสมาวาเตย์ (Mrs. Mea Somavatey) : ราชอาณาจักรกัมพูชา
- ครูอาเด ปูตรี ซาร์เวนดะห์ (Mrs. Ade Putri Sarwendah) : ประเทศอินโดนีเซีย
- ครูบุนมา โพธิลาด (Mrs. Bounma Phothilath) : สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
- ครูโมฮัมหมัด รอสนิซัม บิน โมฮัมหมัด ยูซอฟ (Ts. Mohd Rosnizam bin Mohd Yusoff) : ประเทศมาเลเซีย
- ครูอุยังกะ อาดิยาสุเรน (Mrs. Uyanga Adiyasuren) : ประเทศมองโกเลีย
- ครูมอว์ มอว์ (Ms. Maw Maw) : สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา
- ครูเลอา โดมิงโก (Mrs. Lea Domingo) : สาธารณรัฐฟิลิปปินส์
- ครูอัง ซิง ยี (Mdm. Ang Sing Yee) : สาธารณรัฐสิงคโปร์
- ครูไพรวัลย์ ยาปัญ (Mr. Phaiwan Yapan) : ประเทศไทย
- ครูฟรานซิสโก เดอ คาร์วัลโญ่ (Mr. Francisco de Carvalho) : สาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์-เลสเต
- ครูเหงียน ถิ ถู ลาน (Mrs. Nguyen Thi Thu Lan) : สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม
1. สาธารณรัฐประชาชนบังกลาเทศ
ครูโมฮัมหมัด ชาฟิอุล อิสลา (Mr. Mohammad Shafiul Islam)
ครูผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ภาษาอังกฤษ และภาษาเบงกาลี ผู้ให้การสนับสนุนนักเรียนนอกห้องเรียนด้วยการเยี่ยมบ้านและให้ความรู้เรื่องโภชนาการ จัดการสอนโดยบูรณาการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สร้างบทเรียนวิดีโอสำหรับการเรียนรู้ด้วยตนเองของนักเรียน และใช้สมาร์ตโฟนเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้ จัดกิจกรรมสวมบทบาทในโรงเรียนโดยอิงจากวิชาต่าง ๆ เพื่อให้นักเรียนได้สัมผัสประสบการณ์จริงและพัฒนาคุณสมบัติความเป็นมนุษย์ ความเมตตาและการมุ่งเน้นชุมชน นับเป็นผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงในชีวิตของผู้เรียนอย่างแท้จริง
2. ราชอาณาจักรภูฏาน
ครูชิมี เดมา (Ms. Chimi Dema)
ครูผู้สอนภาษาอังกฤษและได้ตีพิมพ์นวนิยายชื่อ “Twice Born” เพื่อแสดงให้เห็นถึงพลังการเปลี่ยนแปลงของเรื่องเล่า จุดประกายให้เกิดการเคลื่อนไหวด้านการเขียนในหมู่นักเรียนและเป็นพี่เลี้ยงให้นักเรียนที่มีปัญหาความสามารถทางภาษาจนนักเรียนสามารถตีพิมพ์นวนิยายและเป็นทุนการศึกษา เป็นผู้นำจัดหลักสูตรภาษาอังกฤษออนไลน์ฟรีในช่วงปิดภาคเรียนฤดูร้อน และจัดหลักสูตรภาษาอังกฤษเข้มข้นให้กับนักเรียนที่มีผลการเรียนที่ไม่ดี
3. เนการาบรูไนดารุสซาลาม
ครูชาริฟะฮ์ บินติ ฮาจี โมห์ด ชาห์ลัน (Mrs. Shahrifah binti Haji Mohd Shahlan)
ครูสอนวิทยาการคอมพิวเตอร์ ผู้สนับสนุนการเรียนรู้จากประสบการณ์ โดยเชื่อว่านักเรียนควรเรียนรู้ที่ไม่ใช่การสอบ แต่ใช้การมีส่วนร่วมกับนักเรียนให้สนุกกับการเรียนรู้ เปิดโอกาสให้ได้แข่งขัน กระตุ้นด้วยนิทรรศการเพื่อขยายมุมมองและสัมผัสกับประสบการณ์จริง ปฏิบัติจริงเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนให้สูงขึ้น
4. ราชอาณาจักรกัมพูชา
ครูเมียะ โสมาวาเตย์ (Mrs. Mea Somavatey)
ครูสอนคณิตศาสตร์ที่ใช้เครื่องมือดิจิทัลและกลยุทธ์เชิงสร้างสรรค์ เพื่อสนับสนุนให้นักเรียนผู้ด้อยโอกาสประสบความสำเร็จทางการศึกษา และสร้างความไว้วางใจกับครอบครัวของนักเรียน พร้อมทั้งเป็นผู้นำทางให้ผู้เรียนสามารถก้าวข้ามความท้าทายต่าง ๆ
5. ประเทศอินโดนีเซีย
ครูอาเด ปูตรี ซาร์เวนดะห์ (Mrs. Ade Putri Sarwendah)
ครูสอนการศึกษาพิเศษผู้อุทิศตนเพื่อช่วยให้นักเรียนที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาได้เรียนรู้ โดยพัฒนาเครื่องมือช่วยเหลือต่าง ๆ เช่น แอปพลิเคชันบนมือถือเพื่อช่วยนักเรียนหูหนวก แอปพลิเคชันด้านสุขภาพการเจริญพันธุ์สำหรับนักเรียนวัยรุ่นที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา เอกสารการเรียนรู้ภาษามือ และการเรียนรู้แบบมัลติมีเดียเกี่ยวกับความหลากหลายทางชีวภาพ รวมถึงช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้ เติบโต และพึ่งพาตนเองได้
6. สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
ครูบุนมา โพธิลาด (Mrs. Bounma Phothilath)
ผู้อำนวยการโรงเรียนและครูสอนวิชาเคมีและชีววิทยา ใช้สื่อการเรียนรู้ที่เน้นการปฏิบัติจริงและสอดคล้องกับชีวิตประจำวัน ทำงานอย่างใกล้ชิดกับชุมชนให้ร่วมกันสนับสนุนโรงเรียนและจัดหาทรัพยากร ภายใต้หลักการทำงาน 4 ประการ ได้แก่ การวางแผน การดำเนินการ การประเมิน และการปรับปรุง เพื่อให้มั่นใจได้ว่าทุกงานได้รับการวางแผนอย่างรอบคอบและสำเร็จ ความเป็นผู้นำของครูบุนมาเป็นที่ยอมรับจากทั่วประเทศ
7. ประเทศมาเลเซีย
ครูโมฮัมหมัด รอสนิซัม บิน โมฮัมหมัด ยูซอฟ (Ts. Mohd Rosnizam bin Mohd Yusoff)
ครูอาชีวศึกษาด้านวิทยาศาสตร์การอาหารและนักเทคโนโลยีมืออาชีพที่พัฒนาโมเดล T.A.R.S. – คิด (Think) วิเคราะห์ (Analyses) ค้นคว้า (Research) และแก้ปัญหา (Solve) ส่งเสริมการสร้างสรรค์นวัตกรรมและการแก้ปัญหา ส่งเสริมสร้างศักยภาพให้กับนักเรียนจากภูมิหลังชนบทและครอบครัวที่มีรายได้น้อย ริเริ่มโครงการ“โฉมหน้าใหม่ของการเกษตร” เพื่อฝึกให้นักเรียนคิดนอกกรอบและเป็นผู้ประกอบการ
8. ประเทศมองโกเลีย
ครูอุยังกะ อาดิยาสุเรน (Mrs. Uyanga Adiyasuren)
ครูและผู้จัดการฝึกอบรมที่โรงเรียนอาชีวศึกษาเอเนเรล โดยสอนนักเรียนที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา สนับสนุนการเรียนรวม ฝึกให้นักเรียนมีทักษะต่างๆ เช่น การทำอาหารและการเย็บผ้า ทักษะการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและการสื่อสารที่สอดคล้องกับบริบทของนักเรียนเพื่อให้พึ่งพาตนเองในการใช้ชีวิตและการทำงาน
9. สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา
ครูมอว์ มอว์ (Ms. Maw Maw)
ครูสอนภาษาอังกฤษ ช่วยให้นักเรียนรายบุคคลบรรลุศักยภาพสูงสุดของตนเองทั้งความสามารถทางวิชาการหรือความท้าทาย สนับสนุนนักเรียนที่มีความหลากหลายทางสติปัญญาและมีรูปแบบการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน โดยใช้เวลาทำความรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคลและสร้างโอกาสให้นักเรียนเข้าร่วมการแข่งขันพูดภาษาอังกฤษเพื่อพัฒนาทักษะของตน ส่งเสริมพัฒนาการรอบด้านของนักเรียน
10. สาธารณรัฐฟิลิปปินส์
ครูเลอา โดมิงโก (Mrs. Lea Domingo)
ครูประถมศึกษา ผู้ริเริ่มโครงการสิ่งแวดล้อม เช่น ร้านจัดการขยะที่เปลี่ยนขยะให้เป็นสมบัติ พื้นที่สีเขียว ปลูกต้นไม้ และปกป้องสัตว์ป่าและนก สนับสนุนให้นักเรียนสร้างโครงการเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและสร้างความตระหนักถึงการจัดการขยะในชุมชน ส่งผลให้ลดขยะและเสริมสร้างศักยภาพของชุมชน
11. สาธารณรัฐสิงคโปร์
ครูอัง ซิง ยี (Mdm. Ang Sing Yee)
ครูผู้ส่งเสริมการศึกษาแบบองค์รวม ที่เปิดรับและส่งเสริมให้นักเรียนทุกคน โดยไม่คำนึงถึงความแตกต่างด้านความสามารถ ภูมิหลัง หรือความพิการ เน้นการสนับสนุนนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษและนักเรียนที่ประสบปัญหา ริเริ่มโครงการ STAR เพื่อส่งเสริมจุดแข็งของนักเรียนด้วยประสบการณ์จริง พัฒนาบุคลิกภาพและความสามารถในศตวรรษที่ 21 ซึ่งเชื่อมโยงประสบการณ์ที่เกี่ยวข้องกับชุมชนเพื่อเปลี่ยนแปลงชีวิตของนักเรียน
12. ประเทศไทย
ครูไพรวัลย์ ยาปัญ (Mr. Phaiwan Yapan)
ครูโรงเรียนบ้านไล่โว่ ในพื้นที่ชายแดนไทย-เมียนมา อ.สังขละบุรี จ.กาญจนบุรี โดยนำการศึกษาไปสู่ชุมชนชาติพันธุ์ที่อยู่ห่างไกล ทำให้นักเรียนได้รับโอกาสเปลี่ยนแปลงชีวิตและขัดเกลาให้เป็นพลเมืองที่มีคุณภาพของประเทศ สร้างรายได้ให้กับชุมชนและเป็นทุนการศึกษาของนักเรียน ส่งเสริมการรู้หนังสือและสิทธิในหมู่เด็กชนกลุ่มน้อย จนได้รับการขนานนามว่า “ดวงตะวันหรือแสงสว่างสำหรับเด็กชายขอบ”
13. สาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์-เลสเต
ครูฟรานซิสโก เดอ คาร์วัลโญ่ (Mr. Francisco de Carvalho)
ครูและผู้อำนวยการโรงเรียนที่ใช้วิธีการสอนที่เน้นเด็กเป็นศูนย์กลางและสอนแบบคละชั้นเรียนเพื่อพัฒนาทักษะการอ่านออกเขียนได้ ส่งเสริมการใช้ภาษาแม่ในการสอนเพื่อช่วยให้นักเรียนเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ท่ามกลางทรัพยากรที่จำกัดได้ระดมผู้ปกครองและชุมชนเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนในโรงเรียน โดยมุ่งมั่นอย่างแรงกล้าของชุมชนในการสร้างโอกาสทางการศึกษาให้เด็ก ๆ
14. สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม
ครูเหงียน ถิ ถู ลาน (Mrs. Nguyen Thi Thu Lan)
ครูอนุบาลและเป็นผู้นำด้านการพัฒนาเด็กปฐมวัย เสริมสร้างศักยภาพให้ทีมครูด้วยการสร้างกิจกรรมที่สนุกสนานและสร้างสรรค์ เน้นเด็กเป็นศูนย์กลาง ริเริ่มโครงการต่าง ๆ ได้แก่ โรงเรียนสีเขียว พัฒนาพื้นที่สีเขียวและห้องเรียนอัจฉริยะที่ใช้เทคโนโลยีช่วยให้เด็กเล็กพัฒนาทักษะการเรียนรู้พื้นฐาน และพื้นที่เรียนรู้วัฒนธรรมโฮจิมินห์ สร้างความร่วมมือร่วมกับผู้ปกครองในการพัฒนาผู้เรียน
