เปลี่ยนที่ว่างเป็นสวนเมืองและห้องเรียนเสริมความรู้นอกชั้นเรียน
โดย : VOA news
แปลและเรียบเรียง : นงลักษณ์ อัจนปัญญา

เปลี่ยนที่ว่างเป็นสวนเมืองและห้องเรียนเสริมความรู้นอกชั้นเรียน

City Blossoms องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรในสหรัฐอเมริกาเดินหน้าผลักดันโครงการเปลี่ยนพื้นที่สวนหรือพื้นที่ว่างในหลายเมืองใหญ่ให้เป็นพื้นที่สีเขียว เพื่อใช้เป็นห้องเรียนเสริมความรู้นอกชั้นเรียนให้เด็กๆ ในเมืองได้เรียนรู้เรื่องสิ่งแวดล้อมและธรรมชาติได้มากขึ้น

เนื่องจากข้อเสียเปรียบหนึ่งสำหรับเด็กที่อาศัยอยู่ในเมืองก็คือการไม่มีพื้นที่ให้เรียนรู้และใกล้ชิดกับธรรมชาติอย่างแท้จริง ดังนั้น City Blossoms องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรในวอชิงตัน จึงตั้งเป้าหมายในการนำธรรมชาติมาสู่เด็กๆ ที่อาจขาดแคลนพื้นที่สีเขียว โดยเฉพาะเด็กๆ ที่อาศัยอยู่ตามเมืองใหญ่ โดย City Blossoms จะมีนักการศึกษาในองค์กรที่คอยสอนบทเรียนให้แก่เด็กๆ โดยมุ่งเน้นในเรื่องการทำสวนและธรรมชาติ

ทั้งนี้ นับตั้งแต่ก่อตั้งองค์กรขึ้นมา City Blossoms ได้ช่วยสร้างพื้นที่สีเขียวให้กับโรงเรียนประถมศึกษา 7 แห่ง โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย 2 แห่ง และศูนย์เด็กปฐมวัยอีก 18 แห่งทั่วกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. แล้ว

ทารา แมคเนอร์นีย์ (Tara McNerney) ผู้อำนวยการองค์กร City Blossoms และอดีตครูกล่าวว่า บทเรียนขององค์กรจะมุ่งเน้นเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ทักษะการใช้ชีวิตอย่างถูกสุขลักษณะและดีต่อร่างกายและจิตใจ ยกตัวอย่างเช่น การทำอาหาร และการแสดงออกทางด้านศิลปะ 

ในแต่ละครั้งเหล่าเด็กนักเรียนจะได้เข้าไปเรียนรู้แนวคิดด้านสิ่งแวดล้อมภายในสวนที่ City Blossoms จัดทำขึ้น ซึ่งมีตั้งแต่การเรียนรู้วงจรชีวิตของพืช หรือระบบนิเวศของสิ่งแวดล้อม ขณะที่ครูผู้สอนสามารถใช้พื้นที่สวนสีเขียวในการเป็นห้องเรียนกลางแจ้งเพื่อสอนวิชาอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์หรือสิ่งแวดล้อมก็ได้ อย่างการพาเด็กๆ มานั่งใต้ร่มไม้ เพื่อสอนวิชาการอ่าน และอาจทำให้การอ่านสนุกขึ้นด้วยการเลือกหยิบหนังสือที่เกี่ยวกับสวนหรือเรียนรู้คำศัพท์เกี่ยวกับธรรมชาติ หรืออาจสอนวิชาที่ไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมเลยอย่างวิชาคณิตศาสตร์ก็ได้เช่นเดียวกัน

แมคเนอร์นีย์กล่าวว่า ส่วนของ City Blossoms เป็นพื้นที่เรียนรู้นอกห้องเรียนที่สามารถปรับประยุกต์ให้สอดคล้องกับเนื้อหาวิชาที่คุณครูทั้งหลายต้องการจะสอนได้ทั้งสิ้น

สื่อท้องถิ่นของสหรัฐฯ รายงานว่า ทาง City Blossoms จะทำงานในลักษณะการเข้าไปเป็นพันธมิตรกับโรงเรียนในท้องถิ่นเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 3-4 ปี ในการช่วยให้โรงเรียนสร้าง ปรับแต่งและดูแลสวน เพื่อให้ใช้ประโยชน์จากพื้นที่สีเขียวได้อย่างเต็มที่ โดยที่ทางโรงเรียนจะเป็นผู้รับผิดชอบหลักในการดูแลสวนเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งแมคเนอร์นียกล่าวว่า ตนเองได้ร่วมมือกับโรงเรียนต่างๆ ที่ตระหนัก เข้าใจและเห็นความสำคัญของการเรียนรู้นอกห้องเรียน และต้องการให้สวนเหล่านี้อยู่ในสภาพสมบูรณ์ดี เพื่อให้อยู่กับโรงเรียนไปอีกนานหลายปี

“พูดให้เข้าใจง่ายขึ้นก็คือ การจัดการสวนเป็นโครงการที่ทางโรงเรียนทำขึ้น และ City Blossoms เข้าไปเป็นกำลังหลักในการช่วยสนับสนุน เราไม่ต้องการให้พื้นที่สีเขียวเหล่านี้ กลายเป็นสวนเมืองที่ตั้งประดับเมืองไว้เฉยๆ ไม่ได้ใช้งานหรือให้ประโยชน์ใดๆ กับโรงเรียนและชุมชน” ผู้อำนวยการองค์กร City Blossoms กล่าว

นอกจากเข้าไปช่วยจัดการแนะนำเพื่อให้โรงเรียนสามารถดูแลบริหารสวนได้อย่างดีแล้ว ทาง City Blossoms ยังให้ความช่วยเหลือในการดูแลสวนและจัดกิจกรรมธรรมชาติสำหรับชุมชนในสวนชุมชนอีก 5 แห่ง เพียงแต่เรื่องพื้นที่ต่างๆ ยังคงเป็นหน้าที่ของชุมชนที่เป็นผู้มีอำนาจในการตัดสินใจดำเนินการ

ไอซ่า แซมบราโน (Isa Zambrano) หนึ่งในเจ้าหน้าที่ผู้ช่วยทำหน้าที่ดูแลพื้นที่ชุมชนให้กับ City Blossoms กล่าวว่า ในท้ายที่สุดแล้วทางองค์กรก็ไม่ได้เป็นผู้ออกแบบพื้นที่เหล่านี้ แต่ชุมชนเป็นผู้ออกแบบ โดยทุกๆ สวนจะสะท้อนให้เห็นถึงรูปแบบและรากเหง้าวัฒนธรรมของชุมชนนั้นๆ ที่ยังมีหลงเหลือตกทอดกันมาอยู่จนถึงปัจจุบัน

ด้านเคนดรา ฮาเซล (Kendra Hazel) อีกหนึ่งผู้ทำหน้าที่ดูแลสวนชุมชนให้กับ City Blossoms กล่าวว่า บรรดาเด็กเล็กและผู้สูงวัยต่างมีส่วนร่วมกับพื้นที่สีเขียวของชุมชนอย่างเต็มที่ เช่น ในระหว่างที่เรียนทำอาหาร คนในชั้นเรียนจะบอกเล่าแลกเปลี่ยนข้อมูลของอาหารที่มีความพิเศษเฉพาะในวัฒนธรรมของตน

นอกจากจะเป็นชั้นเรียนกลางแจ้งที่ตอบโจทย์การเรียนในยุคโควิด-19 ระบาดแล้ว การทำสวนชุมชนยังแสดงถึงความหลากหลายของกรุงวอชิงตัน ซึ่งเป็นเหมือนกับการรวบรวมผู้คน วัฒนธรรม และละแวกต่างๆ เข้าไว้ด้วยกันอีกทางหนึ่งด้วย

ยิ่งไปกว่านั้น การจัดทำสวนชุมชนยังได้ผลพลอยได้อีกอย่างก็คือ การทำให้ชุมชนมีคลังอาหารธรรมชาติ โดยเฉพาะสำหรับชุมชนในเมืองในย่านที่ได้ชื่อว่าเป็น “Food deserts” คือ ขาดแคลนหรือเข้าถึงอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายได้ยาก โดยพื้นที่เหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นที่อยู่อาศัยของคนยากจนที่ผู้อยู่อาศัยไม่สามารถเข้าถึงอาหารที่ดีต่อสุขภาพได้ ซึ่ง City Blossoms พบว่า ลำพังแค่ซูเปอร์มาร์เก็ตที่ใกล้ที่สุดก็อยู่ห่างออกไปจากชุมชนกว่า 1.6 กิโลเมตร และในสองพื้นที่ที่ยากจนที่สุดของวอชิงตัน ดี.ซี. คือ โซน 7 และ 8 มีซูเปอร์มาร์เก็ตอยู่เพียง 3 แห่งเท่านั้นต่อการรองรับประชากรจำนวน 160,000 คน

ทั้งนี้ แมคเนอร์นีย์ ผู้อำนวยการของ City Blossoms กล่าวว่า สวน 7 แห่งภายใต้การร่วมดูแลของ City Blossoms ตั้งอยู่ในสองโซนที่ยากจนที่สุดดังกล่าว ทำให้ภารกิจขององค์กรส่วนหนึ่ง คือการปลูกพืชกินได้ในพื้นที่ที่อาจขาดแคลนพื้นที่สีเขียว และอาจไม่มีอาหารสด เปี่ยมโภชนาการและดีต่อสุขภาพอย่างเพียงพอ โดยพืชกินได้ก็คือ ผักต่างๆ พืชสวนครัวและสมุนไพร

ในส่วนของนักเรียนที่โตแล้ว เช่น ที่โรงเรียนมัธยม 2 แห่งในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ทางโรงเรียนได้ให้นักเรียนได้เรียนรู้วิธีการปลูกและเก็บเกี่ยวพืชผลที่เพาะปลูกผ่านหลักสูตร Mighty Green ที่ทาง City Blossoms ออกแบบขึ้น โดยผลผลิตที่ได้จะให้นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการได้นำไปขายในตลาดเกษตรกรท้องถิ่นอีกทางหนึ่งด้วย

อย่างไรก็ตาม แม้ว่ากลุ่มเป้าหมายหลักของทาง City Blossoms จะเป็นกลุ่มเด็กวัยเรียนทั้งหลาย แต่สมาชิกครอบครัวหรือชมุชนในวัยผู้ใหญ่หรือบรรดาผู้สูงอายุที่สนใจก็สามารถเข้าร่วมเรียนกับเด็กๆ ลูกหลานของตนเองได้เช่นกัน เนื่องจาก City Blossoms มีเป้าหมายจัดทำบทเรียนการทำสวนให้กับคนทุกเพศทุกวัย

ทั้งนี้ ฮาเซลยอมรับว่า การระบาดของโควิด-19 ที่ผ่านมาทำให้ผู้คนเห็นความสำคัญและต้องการใช้เวลาอยู่กลางแจ้งเพื่อสัมผัสธรรมชาติกันมากขึ้น โดยผู้คนต่างตระหนักและตื่นตัวกับข้อเท็จจริงที่ว่าพื้นที่สีเขียวมีความสำคัญอย่างมากในชุมชนของตน ควบคู่ไปกับการตระหนักถึงผลดีของการได้อยู่นอกบ้าน ละวางตัดขาดการเชื่อมต่อกับโลกเทคโนโลยีบ้าง และท้ายที่สุดได้ลงมือทำอะไรใหม่ๆ ที่ทำให้มือเปื้อนดินโคลนบ้าง

ที่มา : City Gardens Educate, Create Community

รายชื่อโรงเรียน พื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้

จังหวัด นราธิวาส จำนวน 4 โรงเรียน

  • โรงเรียนผดุงมาตร
  • โรงเรียนสวนพระยาวิทยา
  • โรงเรียนราชพัฒนา
  • โรงเรียนนราสิกขาลัย

จังหวัดยะลา จำนวน 15 โรงเรียน

  • โรงเรียนไทยรัฐวิทยา 94 (บ้านบ่อน้ำร้อน)
  • โรงเรียนคุรุชนพัฒนา
  • โรงเรียนบ้านตาเซะ
  • โรงเรียนบ้านราโมง
  • โรงเรียนบ้านกาตอง
  • โรงเรียนบ้านหลักเขต
  • โรงเรียนพัฒนาบาลอ
  • โรงเรียนบ้านโกตาบารู
  • โรงเรียนบ้านตะโละหะลอ
  • โรงเรียนบ้านเยาะ
  • โรงเรียนบ้านโต
  • โรงเรียนบ้านลูโบ๊ะปันยัง
  • โรงเรียนบ้านคลองน้ำใส
  • โรงเรียนบ้านสะเอะ
  • โรงเรียนกาบังพิทยาคม

จังหวัดปัตตานี จำนวน 16 โรงเรียน

  • โรงเรียนวุฒิชัยวิทยา
  • โรงเรียนนิคมสร้างตนเองโคกโพธิ์ มิตรภาพที่ 148
  • โรงเรียนบ้านบางมะรวด
  • โรงเรียนบ้านท่าน้ำตะวันออก
  • โรงเรียนบ้านน้ำบ่อ
  • โรงเรียนบ้านปาลัส
  • โรงเรียนบ้านตรัง
  • โรงเรียนบ้านกระเสาะ
  • โรงเรียนบ้านบูดี
  • โรงเรียนบ้านฝาง
  • โรงเรียนบ้านตะโละไกรทอง
  • โรงเรียนบ้านน้ำดำ
  • โรงเรียนบ้านโลทู
  • โรงเรียนบ้านวังกว้าง
  • โรงเรียนสะนอพิทยาคม
  • โรงเรียนวังกะพ้อพิทยาคม

รายชื่อโรงเรียน ภาคตะวันตก

จังหวัดตาก จำนวน 1 โรงเรียน

  • โรงเรียนบ้านร่มเกล้า 2

รายชื่อโรงเรียนที่ได้รับทุนการศึกษาผ่านโครงการ Million Gift Million Smiles

จังหวัดเชียงราย จำนวน 1 โรงเรียน

  • โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 15
    (เวียงเก่าแสนภูวิทยาประสาท)

จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 3 โรงเรียน

  • โรงเรียนชลประทาน
    เขื่อนแม่กวงจิราธิวัฒน์อุปถัมภ์
  • โรงเรียนบ้านโป่งน้อย
  • โรงเรียนวัดสันคะยอม

จังหวัดลำปาง จำนวน 1 โรงเรียน

  • โรงเรียนวัดเสด็จ

จังหวัดพิษณุโลก จำนวน 1 โรงเรียน

  • โรงเรียนบ้านท่าข้าม

จังหวัดตาก จำนวน 3 โรงเรียน

  • โรงเรียนบ้านร่มเกล้า 2
  • โรงเรียนบ้านร่มเกล้า 4
  • โรงเรียนบ้านห้วยไม้แป้น

จังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 4 โรงเรียน

  • โรงเรียนบ้านควนเงิน
  • โรงเรียนบ้านท่าไทร
  • โรงเรียนวัดชะอวด
  • โรงเรียนวัดไม้เสียบ

จังหวัดตรัง จำนวน 11 โรงเรียน

  • โรงเรียนท่างิ้ว (ต.ช.ด.อุปถัมภ์)
  • โรงเรียนบ้านเกาะเคี่ยม
  • โรงเรียนบ้านคลองคุ้ย
  • โรงเรียนบ้านช่องลม
  • โรงเรียนบ้านทอนเหรียน
  • โรงเรียนบ้านท่าส้ม
  • โรงเรียนบ้านบางสัก
  • โรงเรียนบ้านวังลำ
  • โรงเรียนวัดทุ่งหินผุด
  • โรงเรียนวัดวารีวง
  • โรงเรียนหาดทรายทอง

จังหวัดนราธิวาส จำนวน 6 โรงเรียน

  • โรงเรียนนราสิกขาลัย
  • โรงเรียนบ้านบูเก๊ะตาโมงมิตรภาพที่ 128
  • โรงเรียนผดุงมาตร
  • โรงเรียนพิทักษ์วิยากุมุง
  • โรงเรียนราชพัฒนา
  • โรงเรียนสวนพระยาวิทยา

จังหวัดพังงา จำนวน 2 โรงเรียน

  • โรงเรียนวัดนิโครธาราม
  • โรงเรียนวัดสุวรรณาวาส

จังหวัดปัตตานี จำนวน 8 โรงเรียน

  • โรงเรียนบ้านกระเสาะ
  • โรงเรียนบ้านตะโละไกรทอง
  • โรงเรียนบ้านน้ำดำ
  • โรงเรียนบ้านบางทัน
  • โรงเรียนบ้านโลทู
  • โรงเรียนบ้านวังกว้าง
  • โรงเรียนวังกะพ้อพิทยาคม
  • โรงเรียนวุฒิชัยวิทยา

จังหวัดยะลา จำนวน 10 โรงเรียน

  • โรงเรียนกาบังพิทยาคม
  • โรงเรียนบ้านโกตาบารู
  • โรงเรียนบ้านคลองน้ำใส
  • โรงเรียนบ้านจุโป
  • โรงเรียนบ้านด่านสันติราษฎร์
  • โรงเรียนบ้านตะโละหะลอ
  • โรงเรียนบ้านราโมง
  • โรงเรียนบ้านสะเอะ
  • โรงเรียนพัฒนาบาลอ
  • โรงเรียนอัยเยอร์เวง

จังหวัดสงขลา จำนวน 18 โรงเรียน

  • โรงเรียนเขาแดงกุศลวิทยา
  • โรงเรียนจะนะชนูปถัมภ์
  • โรงเรียนชุมชนนิคมสร้างตนเองเทพา
  • โรงเรียนชุมชนบ้านนากัน
  • โรงเรียนทับช้างวิทยาคม
  • โรงเรียนเทพา
  • โรงเรียนบ้านเขาพระ
  • โรงเรียนบ้านคอลอมุดอ
  • โรงเรียนบ้านคูนายสังข์
  • โรงเรียนบ้านโคกตก
  • โรงเรียนบ้านนาปรัง
  • โรงเรียนบ้านบาโหย
  • โรงเรียนบ้านปากบางนาทับ
  • โรงเรียนบ้านป่าเร็ด
  • โรงเรียนบ้านพระพุทธ
  • โรงเรียนบ้านม้างอน
  • โรงเรียนบ้านม้างอน
  • โรงเรียนวัดประจ่า