เทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย จัดการวิจัยและฝึกอบรมทักษะให้กับแรงงานผู้ผลิตแป้งขนมจีน เพื่อหาวิธีลดต้นทุนและเพิ่มปริมาณการผลิตให้เพียงพอต่อความต้องการของตลาด

ขนมจีน แม้มีคำว่า ‘จีน’ ในชื่อ แต่ไม่เกี่ยวข้องกับประเทศจีนแต่อย่างใด ว่ากันว่าขนมจีนมีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ขนมจีนเป็นอาหารดังเดิมของชาวมอญหรือรามัญที่เข้ามาตั้งรกรากในไทย โดยชาวบ้านเรียกเจ้าแป้งกลมๆ ที่ทำจากข้าวแล้วจัดเรียงเอาไว้เป็นกลุ่มๆ ขนาดประมาณหนึ่งฝ่ามือนี้ว่า ‘คนอมจิน’ ซึ่งในภาษามอญ คำว่าคนอม แปลว่า จับกันเป็นกลุ่มเป็นก้อน ส่วนจิน แปลว่า สุก ต่อมาคนไทยเราได้เรียกเพี้ยนมาเป็น ‘ขนมจีน’ ซึ่งกลายมาเป็นหนึ่งในอาหารหลักที่ได้รับความนิยมสูงแพร่หลายไปทุกภาคทั่วประเทศไทย

ที่ ชุมชนบ้านสวน ตำบลมะกอกเหนือ อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเป็นเกษตรกรและค้าขายเป็นอาชีพหลัก แต่มีหนึ่งอาชีพที่มีความเป็นเอกลักษณ์และสร้างรายได้ให้กับชุมชนอย่างน่าสนใจ คือ การขายเส้นขนมจีน เนื่องจากเป็นอาหารที่คนท้องถิ่นนิยม ที่สำคัญยังเป็นภูมิปัญญาพื้นบ้าน ถ่ายทอดความรู้และวิธีการทำจากรุ่นสู่รุ่น  เอกลักษณ์เส้นขนมจีนของชาวพัทลุงจะมีความเหนียวยืดหยุ่นและมีความนุ่มกว่าที่อื่น ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ต้องการของตลาดเนื่องจากคุณภาพดี สด และรสชาติอร่อย อย่างไรก็ตาม จากการสำรวจข้อมูลพบว่าการทำขนมจีนของชาวบ้านยังคงมีอุปสรรค กล่าวคือ กลุ่มทำขนมจีนบ้านสวนยังมีกระบวนการผลิตที่มีความซ้ำซ้อน มีการใช้แรงงานเกินความจำเป็นและไม่ถูกสุขลักษณะอนามัย 

ดังนั้น หากมีการใช้นวัตกรรมที่ถูกต้องจะลดขั้นตอนทั้งสามเหลือเพียงหนึ่งขั้นตอน และจะสามารถทำให้ได้ผลผลิตมากขึ้ในเวลาที่น้อยลง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย จึงได้จัด “โครงการฝึกอบรมและพัฒนากรรมวิธีการผลิตแป้งขนมจีน เพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพแก่แรงงานนอกระบบ” เพื่อศึกษาพัฒนาวิธีการผลิตแป้งขนมจีน ช่วยลดต้นทุนการผลิตให้น้อยลง แต่ได้ผลผลิตเพิ่มขึ้นเพียงพอกับความต้องการของตลาด นำไปสู่การส่งเสริมอาชีพสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชน และมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยมีกลุ่มเป้าหมายหลักเป็น แรงงานนอกระบบในชุมชนเอง

โครงการฯ ได้อาศัยหลักการและทฤษฎีทางการปรับปรุงประสิทธิภาพมาประยุกต์ใช้ให้เหมาะสม เพื่อปรับปรุงกระบวนการผลิต โดยเริ่มวิธีการดำเนินงาน ประกอบไปด้วย 

1. จำลองวิธีการผลิตเส้นขนมจีนแบบเดิม 
2. ออกแบบเครื่องแช่ ล้าง และลำเลียงเม็ดข้าวสาร 
3. สร้างเครื่องแช่ ล้าง และลำเลียงเม็ดข้าวสาร 
4. ทดสอบประสิทธิภาพของเครื่องแช่ ล้าง และลำเลียงเมล็ดข้าวสาร เพื่อหาจุดสมดุลระหว่างความเหมาะสมและก่อเกิดประสิทธิภาพสูงสุด

หากการบูรณาการความรู้ระหว่างมหาวิทยาลัยและชุนชนเสร็จสมบูรณ์ กล่าวคือ การจัดฝึกอบรม การพัฒนากรรมวิธีการผลิตแป้งขนมจีนเพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพงอกงามเป็นประสบการณ์และทักษะติดตัวให้กับกลุ่มเป้าหมายได้จริง โครงการฯ ก็คาดว่า พวกเขาจะผลิตแป้งขนมจีนด้วยกระบวนการและกรรมวิธีที่สะดวก ลดต้นทุน สร้างราย และถูกสุขลักษณะอนามัยได้มากยิ่งขึ้น 

นอกจากนี้กลุ่มเป้าหมายยังสามารถนำความรู้และประสบการณ์ไปใช้วางแผนและขยายตลาดให้มากขึ้นสู่ตำบลและอำเภออื่นๆ ภายในจังหวัดพัทลุงได้ ซึ่งทั้งหมดนี้ก็จะยิ่งผลักดันและก่อเกิดเป็นแรงบันดาลใจให้กับพื้นที่ใกล้เคียงได้อยากปฏิบัติตาม กลายเป็นวงจรส่งเสริมและสร้างความรู้อย่างไม่สิ้นสุด

หลังจากผ่านการอบรมแล้ว กลุ่มเป้าหมายยังสามารถนำความรู้และประสบการณ์ไปใช้วางแผนและขยายตลาดให้มากขึ้นสู่ตำบลและอำเภออื่นๆ ภายในจังหวัดพัทลุงได้ ซึ่งทั้งหมดนี้ก็จะยิ่งผลักดันและก่อเกิดเป็นแรงบันดาลใจให้กับพื้นที่ใกล้เคียงได้อยากปฏิบัติตามด้วย